بررسی صحّت ضبط سروده‌های فارسی تاریخ بیهقی در دو تصحیح فیّاض و یاحقّی ـ سیّدی

Authors

  • سیّد احمد پارسا استاد زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
  • یداله محمدی دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
Abstract:

در بیش از یک‌چهارم سروده‌های فارسیِ تاریخ بیهقی اختلافاتی در ضبط ابیات در دو تصحیح فیّاض و یاحقّی ـ سیّدی دیده می‌شود که به اختلاف معنی انجامیده ‌است. نویسندگان این پژوهش می‌کوشند با تحلیل این اختلافات، ضبط درست این ابیات را مشخص کنند. اعتبارسنجی این دو تصحیح در ضبط این ابیات، ارائۀ ضبط درست‌تر ابیات و کمک به درک بهتر مفاهیم تاریخ بیهقی از اهداف این پژوهش است. پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی انجام شده است. داده‌ها به‌شیوۀ استقرای تام و با استفاده از روش کتابخانه‌ای و سندکاوی بررسی شد؛ سپس با توجه به چینش واژگان و گزینش و قرارگرفتن آنها در محور هم‌نشینی و جانشینی و استفاده از مفاهیم دستوری، معنایی، وزن شعر و اختلاف نسخه‌ها به‌شیوۀ استدلالی ـ عقلانی تجزیه و تحلیل شد. نتیجه نشان می‌دهد در هشتاد و یک بیت (بیش از یک‌چهارم) از مجموع 321 بیت شعر فارسیِ تاریخ بیهقی، اختلافاتی در ضبط و گزارش ابیات در این دو تصحیح دیده می‌شود که به اختلاف معنی نیز انجامیده است. در پنجاه و سه بیت (43/65 درصد)، ضبط و گزارش فیاض درست‌تر است؛ اما در چهارده بیت (28/17 درصد)، ضبط یاحقّی ـ سیّدی درست‌تر به نظر می‌رسد. همچنین در این پژوهش صورت درست و معنی روشن چهار بیت از چهارده بیتی ارائه شده ‌است که در هر دو تصحیح مغشوش بود و درنتیجه معنی نامفهومی داشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقدی بر تصحیح یاحقی ـ ‌سیدی از تاریخ‌ بیهقی

تاریخ ‌بیهقی از آثار ممتاز ادب‌ فارسی و از منابع معتبر در قلمرو تاریخ ایران است. این کتاب به ‌لحاظ محتوا و سبک نگارش اهمیت بسیاری دارد و به سبب همین اعتبار و اهمیت، همواره مورد توجه و قبول بوده و تا امروز بارها تصحیح و چاپ شده ‌است. آخرین تصحیح این کتاب به کوشش محمدجعفر یاحقی و مهدی ‌سیدی درسال 1388ش. انتشار یافته، اما به‌رغم دقت نظر مصححان، همچنان تعدادی از ضبط‌ها و تعلیقات این اثر مح...

full text

نقد و بررسی تصحیح جدید تاریخ بیهقی

چاپ نخست تصحیح جدید تاریخ بیهقی، اثر ابوالفضل بیهقی، که یکی از پایه های نثر فارسی به شمار می رود، در اواخر سال 1388 خورشیدی، به کوشش آقایان دکتر محمّدجعفر یاحقّی و مهدی سیّدی منتشر شد. پیش از این، استادان بنامی چون ادیب پیشاوری، سعید نفیسی، دکتر قاسم غنی و دکتر علی اکبر فیّاض به تصحیح این اثر برجسته همّت گمارده بودند، امّا تصحیح و پژوهش تازه ای که انجام گرفته، از لونی دیگر است؛ چرا که افزون بر مقابله...

full text

توضیح برخی مشکلات در تصحیح جدید تاریخ بیهقی

تصحیح متون کهن از دشوارترین و در عین حال مهم­‌ترین کارهای پژوهشی است؛ به‌ویژه برخی متون که به دلیل ارزش‌های ادبیاتی و برون‌ادبیاتیشان از متون دست اول و مهم به‌­شمار می­روند. تاریخ بیهقی یکی از این متون است که اهمیت فوق­‌العاده­‌ای از جهات گوناگون داراست و به همین دلیل چند بار تصحیح شده است. اخیراً نیز چاپ ارزشمندی از این کتاب با تصحیح محمد­جعفر یاحقی و مهدی سیّدی منتشر شد...

full text

بررسی لحن در تاریخ بیهقی

تاریخ بیهقی ازجمله متون برجستۀ نثر کلاسیک فارسی است که با وجود آن‌که نام تاریخ بر خود دارد، به‌دلیل رویکرد ادبی و هنری نویسنده به تاریخ، به حوزۀ ادبیات راه یافته است. سرشت اثر، زبان و رهیافت زیبایی‌‌شناسانۀ آن، لحنی خاص بر این اثر حاکم کرده است. لحن در هر اثر ادبی، برایند عناصر متعددی همچون فضای روایی، فضای زبانی و فضای گفتمانی است. در تاریخ بیهقی نیز لحن متأثر از عناصر مختلف روایت ادبی مانند ص...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 3

pages  19- 47

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023